Νταβός και συνωμοσιολόγοι

 

Άρχισε την Δευτέρα 16 Ιανουαρίου και θα διαρκέσει μέχρι και τις 20 του ίδιου μήνα φέτος το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας. Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος η συμωμοσιολογία γύρω από αυτό έχει φουντώσει.

 Φέτος γίνεται τον Ιανουάριο

Οι πρώτες «θεωρίες συνομωσίας» άρχισαν με...

την ημερομηνία έναρξης του Φόρουμ. Γιατί τον Ιανουάριο και όχι τον Μάιο όπως το 2022. Όμως η εξήγηση είναι πολύ απλή, γιατί πάντα τον Ιανουάριο γινόταν απλά πέρυσι λόγο της πανδημίας έγινε τον Μάιο.  

Στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF) στο Νταβός της Ελβετίας, πολιτικοί και επιχειρηματίες που συμμετέχουν αναμένεται να αποφασίσουν για την απαγόρευση ιδιοκτησίας ιδιωτικών αυτοκινήτων και να ζητήσουν τη θανάτωση των κατοικίδιων ζώων. Είναι ακόμα μερικές από τις πρώτες θεωρίες συνομωσίας που έχουν ακουστεί! Φυσικά και αυτοί οι ισχυρισμοί δεν είναι αληθινοί. Πρόκειται για ακόμα μια παραπληροφόρηση, που κυκλοφορεί ευρέως ανάμεσα στους οπαδούς των θεωριών συνωμοσίας.

Η «Μεγάλη Επανεκκίνηση» 

Για όλους αυτούς, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, που ιδρύθηκε το 1971 από τον Κλάους Σβαμπ, έχει γίνει το άνθος του κακού. «Μεγάλοι οικονομικοί θεσμοί, όπως το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, γίνονται δημοφιλείς χώροι προβολής για αφηγήσεις συνωμοσίας, επειδή συγκεντρώνουν όλες τις κάστες των ανθρώπων που κατέχουν εξουσία και συναντώνται για να ανταλλάξουν ιδέες», λέει στο γερμανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο ο πολιτικός επιστήμονας Γιαν Ράτι από το Κέντρο Παρακολούθησης, Ανάλυσης και Στρατηγικής (CeMAS). Το CeMAS ερευνά τάσεις ριζοσπαστικοποίησης και ιστορίες συνωμοσίας στο διαδίκτυο. Τέτοιοι ισχυρισμοί έχουν γίνει ιδιαίτερα δημοφιλείς από την αρχή της πανδημίας του κορωνοϊού. Το 2020 ο ιδρυτής του WEF  παρουσίασε το βιβλίο του The Great Reset (Μεγάλη Επανεκκίνηση). Σε αυτό βλέπει την πανδημία ως μια ευκαιρία να γίνουν οι κοινωνίες και η παγκόσμια οικονομία πιο δίκαιες, κοινωνικές και οικολογικά πιο βιώσιμες. Ωστόσο η «Μεγάλη Επανεκκίνηση» θεωρείται από τους οπαδούς των θεωριών της συνωμοσίας «ως ένα μήνυμα ότι ο κόσμος πρέπει να αλλάξει, και μάλιστα στη βάση μιας συνωμοσίας ανθρώπων που έχουν συγκεντρωθεί σε μια συνάντηση, όπως το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ», λέει ο Ράτι. Σε αυτή τη φαντασία η πανδημία θεωρείται συχνά ότι δημιουργήθηκε σκόπιμα.

Από μια έκκληση για συχνότερη χρήση αυτοκινήτων μαζί με άλλους, γνωστή ως Sharing Economy, πρόκυψε η θεωρία συνομωσίας ότι το WEF θέλει να απαγορεύσει τα ιδιωτικά αυτοκίνητα. Η ύπαρξη του logo του WEF στη στολή των αστυνομικών της Ελβετίας οι συνωμοσιολόγοι βλέπουν την απόδειξη, ότι το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ διατηρεί δική του αστυνομία όπως ένα κράτος. «Τελικά όλες οι αφηγήσεις συνωμοσίας έχουν ως στόχο να κάνουν τους ανθρώπους να υποφέρουν και υπονοούν ότι η ελίτ πρόκειται να εφαρμόσει ο,τιδήποτε ενάντια στη θέληση του λαού", λέει ο πολιτικός επιστήμονας Ράτι.

Άλλο συνωοσιολογία, άλλο τεκμηριωμένη κριτική

 

Από την ανακοίνωση του προγράμματος της φετινής συνάντησης

Έτσι, η «Μεγάλη Επανεκκίνηση» θεωρείται σαν μια επικαιροποίηση των υπαρχουσών ιδεολογιών συνωμοσίας. Στο επίκεντρο της παραπληροφόρησης βρίσκεται ιδιαίτερα ο Γερμανός ιδρυτής του WEF Κλάους Σβαμπ. «Η προσωποποίηση μιας θεωρίας συνωμοσίας εντάσσεται στην κοσμοθεωρία του καλού και του κακού», λέει η ψυχολόγος Λότε Πούμερερ από το Ινστιτούτο Λάιμπνιτς για τα Μέσα Ενημέρωση Γνώσης στο Τίμπινγκεν.  Ένας ψεύτικος λογαριασμός στο Twitter με το όνομα του Σβαμπ, για παράδειγμα, ανακοίνωσε ότι μόνο οι εμβολιασμένοι θα λάμβαναν δέματα τροφίμων σε περίπτωση ελλείψεων.  Άλλοτε ο πατέρας του Σβαμπ λέγεται ότι ήταν έμπιστος του Αδόλφου Χίτλερ, άλλοτε λέγεται ότι ο ίδιος ο οικονομολόγος ανήκει στην τραπεζική οικογένεια των Ρότσιλντ. Ένα αντισημιτικό κρυπτογράφημα για Εβραίους ηγέτες που υποτίθεται ότι δρουν μυστικά. Αλλά οι ασαφείς ιδέες μπορούν να έχουν μερικές φορές πραγματικές συνέπειες. «Στην έρευνα βλέπουμε ότι οι θεωρίες συνομωσίας οδηγούν σε μεγαλύτερη αμφισβήτηση της πολιτικής» λέει η Πούμερε. «Οι οπαδοί της συνομωσιολογίας εμπιστεύονται λιγότερο άλλους ανθρώπους και συμμορφώνονται λιγότερο με τις κοινωνικές νόρμες. Και αυτό έχει συνέπειες για την κοινωνική συνοχή».  

Αλλά δεν σημαίνει ότι όλη η δυσαρέσκεια απέναντι στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ ισοδυναμεί απαραίτητα με μύθο. «Είναι σημαντικό να κάνουμε διάκριση ανάμεσα στις ιδεολογίες συνομωσίας και τη κριτική» επισημαίνει ο πολιτικός επιστήμονας Ράτιε. «Κριτική στους ηγέτες και ισχυρούς είναι σημαντική για τις φιλελεύθερες δημοκρατίες. Δεν πρέπει να μειώνει την πολυπλοκότητα των γεγονότων σε τέτοιο βαθμό ώστε να πρόκειται τελικά μόνο για μια συνομωσία απέναντι στις ελίτ. «Υπάρχει ένα πυρήνας θεωριών συνομωσίας που λέει ότι οι πράξεις καθορίζονται πάντοτε από κακόβουλες προθέσεις» υποστηρίζει η ψυχολόγος. «Αυτό διαφέρει από την τεκμηριωμένη κριτική που βασίζεται σε γεγονότα και θέλει να επιφέρει αλλαγές».

Το τέλος της παγκοσμιοποίησης;

Ειδυλλιακό τοπίο, δύσκολες συζητήσεις

Τόσο πολλές παγκόσμιες κρίσεις έχει να βιώσει ο κόσμος εδώ και δεκαετίες, σύμφωνα με έρευνα του WEF. Σε σχετική έκθεση αναφέρονται μεταξύ άλλων ο πληθωρισμός, το κόστος ζωής, οι κοινωνικές αναταραχές, οι γεωοικονομικές αντιπαραθέσεις, το χρέος, η υποχώρηση της παγκοσμιοποίησης, η ανάπτυξη δυνητικά επικίνδυνων τεχνολογιών και ο κίνδυνος πυρηνικού πολέμου. Όπως κάθε χρόνο, το WEF έχει προσκαλέσει περισσότερους από 1.200 εμπειρογνώμονες, ηγέτες από την πολιτική και την επιχειρηματικότητα να κατατάξουν τους παράγοντες που θεωρούν ως τους μεγαλύτερους κινδύνους, κατά τη δική τους άποψη. Όλα αυτά λαμβάνουν χώρα, από τη Δευτέρα στο Cologny κοντά στη Γενεύη, που είναι και η κύρια έδρα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός.

Μετά το τέλος του WEF θα ξανά συζητήσουμε που είναι η αλήθεια και που η θεωρία συνομωσίας και γιατί ο απλός πολίτις δεν εμπιστεύεται πια τις εξουσίες!